Mỡ máu cao – “sát thủ thầm lặng” tấn công người trẻ
Tăng cân nhanh, cơ thể mệt mỏi và chủ quan vì còn trẻ đang khiến nhiều người rơi vào tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid máu. Trường hợp của Hân, 24 tuổi, là ví dụ điển hình. Là nhân viên văn phòng ở TP HCM, cô thường xuyên ăn đồ chế biến sẵn, trà sữa để giảm stress. Chỉ trong vài tháng, Hân tăng 6 kg, nặng nề và ì ạch. Kiểm tra sức khỏe định kỳ, cô bất ngờ khi chỉ số mỡ máu tăng đột biến. Kết quả xét nghiệm tại bệnh viện khác cho thấy tình trạng tương tự. Bác sĩ khuyến cáo giảm cân, thay đổi chế độ ăn và vận động để tránh biến chứng tim mạch.
Tại Bệnh viện Đa khoa Medlatec, một nam thanh niên 22 tuổi cũng được chẩn đoán béo phì, gout, gan nhiễm mỡ độ 2 và rối loạn mỡ máu dù vẫn tập gym, chạy bộ. Nguyên nhân là thói quen ăn nhiều thịt đỏ, nội tạng, hải sản và uống rượu bia, khiến cơ thể quá tải dù có tập luyện đi kèm.
Minh họa cholesterol tích tụ trong máu. Ảnh: My Health My Life
Cholesterol vốn cần thiết cho cơ thể nhưng khi lượng LDL (“cholesterol xấu”) và triglycerides tăng cao, chúng trở thành yếu tố nguy hiểm. Theo Điều tra quốc gia về các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm, tỷ lệ người trưởng thành có cholesterol cao ở Việt Nam tăng từ 30,2% lên 44,1%. Tại đô thị, gần một nửa người trưởng thành bị mỡ máu cao. Dù chưa có số liệu chính thức về nhóm 18-30 tuổi, các bệnh viện ghi nhận số ca trong độ tuổi này tăng rõ rệt. Xu hướng này tương tự toàn cầu, khi nghiên cứu của Đại học Tim mạch Mỹ năm 2021 cho thấy 27% thanh niên Mỹ bị tăng LDL.
Bác sĩ Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Bệnh viện Quân y 175, nhận định mỡ máu cao ở người trẻ đặc biệt đáng lo vì liên quan trực tiếp đến xơ vữa mạch máu, dẫn đến tim mạch và đột quỵ. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ lối sống: nhiều đồ chiên rán, đường, thực phẩm chế biến sẵn và thiếu vận động. PGS.TS Lâm Vĩnh Niên, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, nhấn mạnh mỡ máu cao không chỉ xảy ra ở người thừa cân; nhiều người gầy vẫn mắc bệnh do ăn uống không điều độ và thiếu vận động.
Khoảng 25% người trưởng thành Việt Nam không vận động đủ theo khuyến cáo tối thiểu 150 phút/tuần của WHO. Điều nguy hiểm nhất là bệnh thường âm thầm, không triệu chứng, chỉ phát hiện khi khám sức khỏe hoặc đã xuất hiện biến chứng.
Nếu không kiểm soát, mỡ máu cao dẫn đến gan nhiễm mỡ, xơ vữa mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Theo Hợp tác Nghiên cứu Đột quỵ châu Á – Thái Bình Dương, cholesterol toàn phần chỉ cần tăng 1 mmol/L, nguy cơ đột quỵ do thiếu máu não tăng 25%. WHO cũng ghi nhận mỡ máu cao liên quan đến 48% ca tai biến và 56% trường hợp thiếu máu cơ tim.
Các chuyên gia khuyến cáo người trẻ cần duy trì lối sống lành mạnh: giảm dầu mỡ, hạn chế đường, tăng rau xanh, tập thể dục đều đặn, không lạm dụng rượu bia, thuốc lá. Quan trọng nhất là chủ động khám sức khỏe định kỳ mỗi năm để phát hiện sớm “sát thủ thầm lặng” này.
Nguồn: https://vnexpress.net/mo-mau-cao-sat-thu-tham-lang-tan-cong-nguoi-tre-4961394.html
