Khu thương mại tự do – động lực mới cho TP.HCM: Thời cơ vàng đã đến
Sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa–Vũng Tàu, TP.HCM trở thành siêu đô thị 14 triệu dân – trung tâm hội nhập lớn của cả nước. Trong bối cảnh tái định vị này, nhu cầu sửa đổi và nâng cấp Nghị quyết 98 trở nên cấp thiết nhằm mở đường cho các mô hình phát triển đột phá, đặc biệt là khu thương mại tự do (FTZ). Đây được xem là “chìa khóa vàng” kết nối cảng biển, sân bay, tài chính và công nghiệp trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo các chuyên gia, cơ sở để hình thành FTZ tại TP.HCM đã tương đối sẵn sàng. TS Huỳnh Thanh Điền nhận định siêu đô thị sau sáp nhập cần đóng vai trò trung tâm chủ trì chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp vùng – từ R&D, thiết kế, thu hút vốn đến tổ chức sản xuất và xuất khẩu. FTZ sẽ là bộ phận không thể tách rời trong chiến lược công nghiệp mới, đồng thời kết nối liền mạch với trung tâm tài chính quốc tế. Một bên là luồng hàng hóa, bên kia là luồng vốn.
TS Bùi Duy Tùng dẫn kinh nghiệm Trung Quốc, nơi 22 FTZ thí điểm đã thu hút hơn 28 tỉ USD vốn FDI, chiếm hơn 24% tổng FDI cả nước. Ông cho rằng TP.HCM đang nắm trong tay bộ ba lợi thế hiếm có: cảng nước sâu Cái Mép – Cần Giờ, trung tâm tài chính quốc tế đang hình thành và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Sự hội tụ này tạo sức hút vượt trội so với các FTZ chỉ dựa vào ưu đãi thuế và đất.
Tàu hàng ra vào khu vực cảng Cái Mép – Thị Vải. Ảnh: KHÁNH NAM
Từ phía doanh nghiệp, các FTZ được kỳ vọng sẽ giải bài toán chi phí logistics – hiện chiếm hơn 20% giá thành sản phẩm. Ông Nguyễn Thanh Tuấn cho rằng FTZ có thể rút ngắn thủ tục hải quan, tăng tốc độ quay vòng tàu và máy bay, đồng thời cho phép doanh nghiệp gia công, lưu trữ hàng ngay tại khu vực cảng. Điều này giúp hàng hóa lưu thông nhanh hơn và mở ra cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, hành trình đưa FTZ từ ý tưởng thành hiện thực là một cuộc đua với thời gian và thể chế. Các chuyên gia lưu ý cần có cơ chế phối hợp liên vùng hiệu quả, chọn lọc nhà đầu tư chất lượng, ưu tiên công nghệ cao và quản trị hiện đại. Bên cạnh đó, khung pháp lý đặc thù phải tạo môi trường kinh doanh vượt trội, minh bạch và cởi mở.
Trong khu vực, sự cạnh tranh thu hút FDI đang rất khốc liệt. Nếu chậm trễ, dòng vốn chất lượng cao có thể tiếp tục chảy về Singapore, khiến TP.HCM bỏ lỡ “thời cơ vàng” để bứt phá và trở thành trung tâm logistics – tài chính hàng đầu Đông Nam Á.
Nguồn: https://plo.vn/khu-thuong-mai-tu-do-dong-luc-moi-cho-tphcm-bai-1-thoi-co-vang-da-den-post884264.html
