Đột quỵ: Bệnh lý nguy hiểm có thể phòng ngừa nếu phát hiện sớm
Đột quỵ (stroke) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và để lại di chứng nặng nề nếu không được cấp cứu kịp thời. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, không chỉ riêng người cao tuổi. Hiểu đúng về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu rủi ro.
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ là tình trạng tổn thương não xảy ra khi dòng máu nuôi não bị gián đoạn. Có hai loại đột quỵ chính:
-
Đột quỵ thiếu máu cục bộ: Chiếm khoảng 85% tổng số ca, do tắc nghẽn mạch máu não bởi cục máu đông hoặc mảng xơ vữa.
-
Đột quỵ xuất huyết não: Xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, gây chảy máu trong hoặc quanh não, thường gặp ở người bị tăng huyết áp.
Cần lưu ý, đột quỵ không xảy ra ở tim – khác hoàn toàn với nhồi máu cơ tim. Đây là một bệnh lý của não bộ, có thể gây tử vong nhanh nếu không được cấp cứu kịp thời.
Triệu chứng cảnh báo đột quỵ
Nguyên tắc FAST giúp phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ:
-
F (Face): Khuôn mặt bị lệch, méo, mất cân đối.
-
A (Arms): Một tay yếu, không thể nâng lên.
-
S (Speech): Nói khó, nói lắp hoặc không rõ ràng.
-
T (Time): Cần gọi cấp cứu ngay lập tức – thời gian là vàng.
Ngoài ra, các triệu chứng khác có thể bao gồm: tê hoặc yếu một bên cơ thể, lú lẫn, nhìn mờ, chóng mặt, đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
Ai có nguy cơ bị đột quỵ?
Mặc dù tuổi tác là một yếu tố nguy cơ, người trẻ cũng có thể bị đột quỵ nếu mắc các bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, hút thuốc lá hoặc có lối sống ít vận động.
Đột quỵ còn có yếu tố di truyền. Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, hoặc các rối loạn gene như bệnh hồng cầu hình liềm sẽ có nguy cơ cao hơn.
Phòng ngừa đột quỵ hiệu quả
Đột quỵ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách kiểm soát các yếu tố nguy cơ:
-
Giữ huyết áp ổn định.
-
Duy trì cân nặng hợp lý.
-
Ngưng hút thuốc, hạn chế rượu bia.
-
Ăn uống lành mạnh, tăng cường rau xanh, hạn chế chất béo.
-
Tập thể dục đều đặn.
-
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhất là khi có bệnh lý nền.
Đột quỵ nhẹ cũng không nên chủ quan
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – còn gọi là đột quỵ nhẹ – tuy không để lại tổn thương vĩnh viễn nhưng là “lời cảnh báo” rõ ràng về nguy cơ đột quỵ thực sự sắp xảy ra. Mọi triệu chứng dù thoáng qua cũng cần được theo dõi và xử trí ngay.
Nguồn: https://vnexpress.net/nhung-dieu-co-the-ban-chua-biet-ve-dot-quy-4918457.html
