Từ con chữ đến khát vọng tri thức số
Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, đất nước giành độc lập trong bối cảnh hơn 90% dân số mù chữ, nạn đói hoành hành, tài chính kiệt quệ. Trước muôn vàn khó khăn, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời đã coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, xác định “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, và đặt nhiệm vụ diệt “giặc dốt” ngang hàng với chống giặc đói, giặc ngoại xâm.
Chỉ vài tuần sau ngày độc lập, Bộ Quốc gia Giáo dục soạn thảo đề án cải cách toàn diện, xác lập nền giáo dục quốc dân vì toàn dân, thay thế hệ thống cũ chỉ phục vụ bộ máy cai trị. Đề án đặt ra bốn mục tiêu: phổ cập chữ quốc ngữ; gắn giáo dục với đời sống và lao động sản xuất; khắc phục bệnh bằng cấp; và chú trọng giáo dục đạo đức, tinh thần công dân. Năm 1946, Chính phủ ban hành các sắc lệnh khẳng định tôn chỉ giáo dục mới dựa trên ba nguyên tắc: dân tộc, khoa học, đại chúng. Đặc biệt, tiểu học được miễn phí và tiến tới bắt buộc, lần đầu tiên khẳng định quyền học tập của mọi trẻ em.
80 năm trước dân tộc ta đã “diệt giặc dốt” để giành quyền làm chủ vận mệnh, thì hôm nay, chúng ta nắm chắc công nghệ số để sánh vai với các cường quốc năm châu
ẢNH: NHẬT THỊNH
Song song với cải cách, phong trào Bình dân học vụ ra đời từ Sắc lệnh 17-SL ngày 8-9-1945. Khẩu hiệu “Người biết chữ dạy người chưa biết” nhanh chóng lan rộng, lớp học dựng ở đình làng, kho thóc, thậm chí trên bãi đất trống. Chỉ một năm sau, hơn 2,5 triệu người đã biết đọc, biết viết. Phong trào không chỉ xóa mù chữ mà còn gieo mầm tinh thần tự học, học suốt đời, tạo nền tảng văn hóa cho một dân tộc độc lập.
Ngày nay, khi đất nước bước vào kỷ nguyên số, câu chuyện “diệt giặc dốt” năm 1945 trở thành bài học quý giá. Nếu trước kia, Bình dân học vụ trao quyền đọc và viết, thì nay, “Bình dân học vụ số” phải trao quyền tiếp cận công nghệ và tri thức số. Điều này đòi hỏi hạ tầng số phủ khắp, phổ cập kỹ năng số, nền tảng học liệu mở và ưu tiên hỗ trợ nhóm yếu thế, để không ai bị bỏ lại phía sau.
Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng, chất lượng, lọt nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học công nghệ sẽ trở thành động lực đưa đất nước trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.
Nguồn: https://thanhnien.vna/tu-con-chu-den-khat-vong-tri-thuc-so-185250829235016393.htm
