Vì sao Hà Nội ô nhiễm không khí nặng?
Tại Tọa đàm “Hà Nội cấm xe máy xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?” diễn ra ngày 9/12, các chuyên gia và đại diện cơ quan quản lý nhận định Hà Nội đang đối mặt tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng do tổng hòa nhiều yếu tố, trong đó giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch là một nguồn phát thải chính.
Theo chuyên gia giao thông Phan Lê Bình, cả ôtô và xe máy đều thải ra SO₂, NOx, CO₂ cùng bụi mịn trong quá trình đốt nhiên liệu. Tuy nhiên, giao thông chỉ là một phần của bức tranh tổng thể. Ông nhấn mạnh các nguồn như sản xuất công nghiệp, đốt rác sinh hoạt, đốt rơm rạ theo mùa cũng góp phần đáng kể làm xấu chất lượng không khí.
Bầu trời mù mịt, chất lượng không khí được cảnh báo xấu. Ảnh: Quang Hùng/congluan
Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, bà Lê Thanh Thủy, cho biết giao thông được xác định là một trong những nguồn phát thải chính theo Kế hoạch quốc gia về cải thiện chất lượng không khí. Hà Nội có mật độ phương tiện cao, đặc biệt là xe máy chạy xăng đang lưu hành với số lượng lớn. Tuy nhiên, đó không phải nguyên nhân duy nhất.
Bà Thủy phân tích hai nhóm yếu tố: nội tại và bên ngoài. Về nội tại, Hà Nội có đặc điểm địa hình “lòng chảo”, mật độ xây dựng và kinh tế cao, cùng tình trạng đốt rác nhỏ lẻ khó kiểm soát. Về yếu tố bên ngoài, nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới năm 2022 cho thấy nguồn ô nhiễm từ các tỉnh lân cận chiếm tới 65%. Điều này khiến Hà Nội vừa chịu ảnh hưởng từ bên ngoài, vừa có thể gây lan truyền ngược.
Thời điểm cuối năm, nghịch nhiệt và điều kiện khí tượng bất lợi càng khiến bụi mịn không thể khuếch tán, khiến ô nhiễm nặng hơn. Thành phố đang tiến hành kiểm kê nguồn thải nhằm xác định tỷ lệ đóng góp của từng nhóm, từ đó ưu tiên xử lý. Nếu giao thông chiếm 50–70% tổng phát thải, Hà Nội sẽ tập trung mạnh vào quản lý và kiểm soát phương tiện.
Từ bài học của Tokyo và Bắc Kinh, chuyên gia Phan Lê Bình cho rằng Hà Nội cần đẩy nhanh phát triển giao thông công cộng, đặc biệt là đường sắt đô thị, song song với các chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang phương tiện sạch. Việc chuyển đổi hệ thống xe buýt sang xe điện hiện nay được đánh giá là bước tiến tích cực, hứa hẹn giúp tăng thị phần vận tải công cộng trong những năm tới.
Nguồn: https://congluan.vn/vi-sao-ha-noi-o-nhiem-khong-khi-nang-10321963.html
